Team Dag Politie Twente

Henk en ik hebben samen met Erik Lammers presentaties en een workshop verzorgd op een team uitje van Team Korpscheftaken in Enschede. Het was een leuke en inspirerende dag waar we allemaal veel van hebben geleerd.

Elke politie-eenheid heeft een team korpscheftaken. Dat team verleent vergunningen die te maken hebben met vuurwapenbezit zoals schietsport of jacht, het mogen werken met explosieven of het mogen werken als particuliere beveiliger of rechercheur. Het team oefent ook toezicht uit op alle vergunninghouders. Buiten de genoemde vergunningen oefent team korpscheftaken ook toezicht uit op alle buitengewone opsporingsambtenaren (boa’s) zoals parkeercontroleurs, gemeentelijke handhavers en controleurs openbaar vervoer.

Het gaat dus om een belangrijke afdeling van de politie, die ook zorgt voor de draagverloven van rattenjagers. Een draagverlof is in principe niet nodig als je werkt op particulier (niet voor publiek toegankelijk) terrein. Toch zien we dat steeds meer professionele rattenjagers zo’n draagverlof aanvragen omdat provincies erom vragen bij het verlenen van een ontheffing.

De dag stond in het teken van het informeren van de team-medewerkers over het beroep van de professionele Rattenjager. Onze collega Erik Lammers heeft een leuke presentatie gegeven over ratten. De nadruk van zijn verhaal lag op de rat en zijn imago. Hij heeft ratten vanuit verschillende positieve perspectieven belicht en dat leidde tot verrassende uitspraken en reacties.

Jos Kruis en Henk Fennema hebben vervolgens uit de doeken gedaan hoe de Ratslagmethode werkt en op welke manier wij aspirant rattenjagers opleiden. Daarbij is ook uitgebreid gesproken over de manier waarop onze werkwijze is/wordt gelegaliseerd. Zij zijn het met ons eens dat een draagverlof voor rattenjagers niet nodig is zolang zij op particulier terrein werken.

Er is ook gesproken over de manier waarop Provincies de Wet Natuurbescherming interpreteren om rattenjagers ontheffingen te kunnen verlenen. Het uitgangspunt van de provincies om een luchtdrukwapen gelijk te stellen aan een vuurwapen is strijdig met de Wet Wapens en Munitie. Hierdoor worden ongediertebestrijders (tegen wil en dank) in het wettelijke stramien van de jager gedrukt. Daarbij komt dat iedere provincie het net weer even anders doet. Rattenjagers worden geconfronteerd met onwerkbare procedures die een legale uitvoering van hun werk belemmeren.

Na deze presentatie hebben we op een schietbaan op het terrein van de Brandweer gedemonstreerd hoe de schietvaardigheidstoets wordt afgenomen. Daarbij hebben vier vrijwilligers na een stoomcursus van Henk aangetoond dat ook zij een Euro-muntstuk met grote zekerheid kunnen raken. Alle aanwezigen waren verbaasd over het resultaat van hun collega’s.

We hebben de beste schutter van het team beloond met een exemplaar van het “Handboek voor de Rattenjager.” Tot onze verrassing rouleerden al een paar exemplaren van ons Handboek die zij hadden besteld in de Online Boekhandel.

Zijn loodvrije Pellets veilig?

In de laatste vergadering van de branchevereniging EraNed kwam aan de orde om voor rattenjagers het gebruik van loodvrije pellets verplicht te stellen. Immers EraNed staat voor Ecologische rattenbestrijders Nederland en dan kun je niet met goed fatsoen lood in het milieu achterlaten. Een buizerd gaat ook dood als hij een doodgeschoten rat met lood heeft opgegeten. Misschien nog wel sneller dan bij een vergiftigde rat. Dit geldt natuurlijk ook voor de staldieren als koeien en paarden.

Loodvrije Pellets vervormen minder

In deze discussie komt naar voren dat dit gevaarlijk zou zijn, omdat de loodvrije pellets minder vervormen en daarmee eerder zouden terugkaatsen (Ricochet). Ik werk zelf al twee jaar met loodvrije pellets en zie regelmatig dat een pellet na doorschot (door een rat heen schieten) vrijwel onbeschadigd achter de rat ligt. Zelfs als je een plaat multiplex als doel gebruik zitten de pellets vrijwel onvervormd in het hout. Je hebt de neiging om deze gewoon nog een keer te gebruiken.

Loden pellets zijn veel zachter. Deze vervormen en desintegreren als ze inslaan op een harde achtergrond (ook op houten voorwerpen). Als je met loden kogeltjes in een stalen kogelvanger schiet dan blijft er vrijwel niets over van de pellet. Dit geldt ook voor zachte doelen. Een loden pellet expandeert in een rat en bij doorschot komt deze vaak in fragmenten weer naar buiten. Zeker als gebruik gemaakt wordt van een expanderende pellet zoals de H&N Baracuda Hunter extreme.

Door deze eigenschap zouden loden pellets veiliger zijn en zouden loodvrije pellets eerder terugkaatsen.

Tijd voor de test…

Ik gebruik twee merken loodvrije pellets. De JSB Exact Pb FREE 5,5 mm en de H&N Baracuda Green 5,5 mm. Deze zijn hiernaast afgebeeld.

Ik heb deze pellets met mijn AGN Vixen met een snelheid van 263 m/s afgevuurd op een stalen kogelvanger.

Eerst op een haaks vlak en daarna onder een hoek van 45 graden.

Stalen kogelvanger

Stalen kogelvanger

Ik heb hiervoor een standaard schietdoel gebruikt die ik zo heb geplaats dat de pellet recht de achterkant raakt. Ik heb een schietkaart geplaatst om te voorkomen dat de pellet uit de kogelvanger kaatst.

Voor de inslag op 45 graden wordt de kogelvanger iets naar voren geplaatst. Onderin is een stuk zachthout gelegd om de fragmenten op te vangen.

Test resultaten

JSB Haakse inslag

Ik ben begonnen met de JSB op het haakse vlak. Deze blijft in ieder geval in de kogelvanger. Hij komt niet terug door de kaart. De pellet is vrijwel geheel verpulverd en heeft onvoldoende energie om door de schietkaart terug te kaatsen.

JSB onder 45 graden

Bij de inslag onder 45 graden blijft de JSB pellet nog redelijk intact, maar is behoorlijk vervormd. Ik kan het restant uit het hout peuteren waar het minder dan één millimeter is doorgedrongen. Dus onder 45 graden blijft er wat energie over, maar de impact ervan is gering.

Baracuda Green Haakse inslag

De H&N Baracuda Green is op een soortgelijke manier verpulverd bij haakse inslag. Ook deze komt niet terug door de schietkaart.

Baracuda Green onder 45 graden

De H&N Baracuda Green blijft bij 45 graden gedeeltelijk intact en wordt flink vervormd. Vervorming kost veel energie en hierdoor was deze pellet niet in het hout gedrongen en lag los in de kogelvanger.

Mijn conclusie…

Ik stel vast dat het gebruik van loodvrije munitie voor de rattenjager veilig is. Hij hoeft niet te vrezen voor een ricochet als hij per ongeluk een stalen buis op korte afstand raakt. De pellet desintegreert in fragmenten en in dat proces wordt vrijwel alle energie geabsorbeerd. Er kunnen hoogstens wat scherven terugkomen die vervelend zijn als je ze in de ogen krijgt. Dus rattenjagen doe je met een bril op.

Onder een hoek van 45 graden raakt de pellet zodanig vervormd dat vrijwel alle energie wordt geabsorbeerd. De rest-energie is te verwaarlozen en absoluut niet gevaarlijk voor mens, dier of inventaris.

Als het gaat om een inslag op harde voorwerpen is een loodvrije pellet dus net zo veilig voor de schutter als een loden pellet. Beide soorten desintegreren in scherven.

Dus: Loodvrije pellets zijn veilig voor de schutter!

Opmerking: In reacties op dit artikel wordt er gewaarschuwd voor een aandoening bij koeien als gevolg van het opeten van scherpe fragmenten. Koeien kunnen daar ziek van worden. Dit probleem doet zich voor bij zowel loden als loodvrije pellets. Zie ook de reactie van collega Albert Hofstra hieronder…

De loodvrije pellet is voor koeien minder gevaarlijk, omdat…

  • De loodvrije pellet (in tegenstelling tot een loden variant) niet vervormt en onder normale omstandigheden intact blijft.
  • De loodvrije pellet alleen desintegreert als die een hard oppervlak raakt nadat de schutter heeft misgeschoten, (Loden pellets breken vaak ook in stukken als raak geschoten wordt en sprake is van uitschot)
  • De loodvrije pellet niet giftig is.

Pard DS35 – 50mm – 940nm LRF

In de mei-cursus waren er drie kandidaten met een Pard DS35. In de maart-cursus hadden we er ook al een. Intussen heb ik ook een exemplaar gekocht. Kijkeronline.nl was bereid om een voor een mooie prijs te leveren, zodat ik ‘m kan beoordelen. Hieronder vind je mijn bevindingen…

Review

Na mijn verwoede pogingen om de voorganger van Pard “de Pard 008S LRF 50mm – 940nm” aan de praat te krijgen was ik niet erg optimistisch over deze nieuwe richtkijker. Ook omdat hij duidelijk een broertje is van 008S. Maar eerlijk is eerlijk.

Het apparaat werkt goed en de ballistische calculator werkt uitstekend. Alle kandidaten konden hun schietvaardigheidstoets ermee halen. Ik heb mijn exemplaar al in gebruik genomen op mijn nieuwe AGN Technology Vixen. Gisteren heb ik daarmee alweer 11 ratten afgeschoten met 11 kogels. Dus 100% resultaat.

Goede hardware

De hardware is gewoon goed. De kijker heeft een fantastisch beeld in zowel dag als nachtzicht mode. De 940nm infraroodlamp werkt goed en geeft in de laagste stand genoeg licht voor het jagen tot zo’n 25 m. En, in tegenstelling tot de Laser Range Finder (LRF) van de Pard 008S werkt de rangefinder van de DS35 uitstekend.

Bij de kijker worden twee oplaadbare batterijen geleverd. Dat is een goede oplossing, want met één batterij gaat na een paar uur het systeem uit. Omwisselen van batterijen is gemakkelijk en kun je op de tast in donker doen.

Verder is het geringe gewicht fijn en in combinatie met de lichtgewicht Vixen heb ik nu een zeer draagbaar wapen. Zeker als je de zware FX Wildcat met de ATN X-Sight gewend bent. Ik heb besloten om de combinatie Vixen – Pard DS35 als werkpaard in te zetten. Ik kan dan mijn FX Wildcat (na 4 jaar) reviseren en als reserve-geweer achter de hand houden.

Software???

Net als alle moderne apparatuur is ook deze richtkijker voorzien van firmware. Hoewel je mag verwachten dat nieuwe firmware alleen verbeteringen geeft is dat voor Pard niet zo zeker. In de laatste firmware is het niet meer mogelijk om exacte afstanden in te geven voor de zero-range. Hij werkt met merkwaardige stappen en dwingt af om de zero in te stellen op 18,29 m, 22,86 m of 27,43 m. Ik weet zeker dat dit in de vorige versie van de firmware niet zo was. Daar kon gewoon per meter invoeren. Daar staat tegenover dat je in de vorige versie geen pellet-gewicht van minder dan 1 gram kon invoeren.

Ook kan het je gebeuren dat als je de kijker een paar keer aan- en uitgezet hebt dat de ballistische calculator ineens verkeerde berekeningen gaat maken. Je schiet dan zomaar 5 cm te laag. Als je dan de ballistische parameters opnieuw (dezelfde waarden) invoert dan doet hij het weer goed. Heel raadselachtig en alle cursisten hadden hier problemen mee. Het is dus zaak om als de ballistische data er eenmaal goed instaat nergens meer aan te komen en heel goed op te letten of de calculator blijft werken. Ik hoop en verwacht dat dit wordt opgelost in een volgende update van de firmware.

Aanvulling: Intussen ben ik erachter dat als je de afstand meet met de LRF en de kijker is ingezoomd dan staat het correctie streepje op de verkeerde hoogte. Als de dan even uitzoomt en weer inzoomt dan geeft hij de juiste correctie weer. Een oplossing is om jezelf aan te leren om uitgezoomd afstand te meten. Voordat je de trekker overhaalt zoom je in.

Ons Oordeel

Henk en ik hebben besloten om de Pard DS35 LRF – 50mm – 940nm aan te bevelen voor rattenjagers die bij ons de cursus komen doen. Wij zijn er intussen mee vertrouwd en kunnen de cursisten met dit apparaat op weg helpen.

Mei cursussen in prachtig weer

In de meimaand hebben we weer twee groepen van 10 aspirant rattenjagers opgeleid met een goed resultaat. Eén kandidaat is gezakt voor de schietproef en moet nog een keer terugkomen voor een herexamen. Met wat extra oefening gaat deze het examen wel halen.

Een kandidaat uit Limburg had een heel bijzondere vlaai meegenomen. De bakker heeft speciaal voor ons een hele mooie rattenvlaai gemaakt.

Op twee vlaaien lag een doodgeschoten rat van marsepein.

Het was heel beeldend en zelfs een beetje eng. Toch hebben we met z’n allen de vlaaien lekker opgegeten.

Driepoot schutter

Primos

En we hadden nog een primeur. Een leerling wilde aantonen dat hij met een speciaal geprepareerde Primos driepoot schietstok de schiettoets WEL kan halen. Hij heeft het ‘m geflikt!!! Weliswaar met de hakken over de sloot…

Blaser Carbon 2.0

Uiteraard zou hij met een Blaser carbon 2.0 vierbeen veel beter geschoten hebben. Hij heeft beloofd dat hij ratten met een vierbeen zal afschieten, omdat dat gewoon nauwkeuriger is.

Zomervakantie

Met deze twee groepen zitten de voorjaarscursussen er weer op. De volgende cursussen staan gepland voor oktober en deze zijn alweer volgeboekt. We hebben kandidaten die we niet konden plaatsen op de lijst gezet voor het voorjaar van 2024. Dus als je in het voorjaar 2024 van de partij wilt zijn dan moet je je nu al aanmelden.

ABL Picatinny mount kit

Ik kom regelmatig bij Dicks Dumpstore in Leeuwarden. Laatst hebben ze mij een 3D geprinte bevestigingssteun voor de ATN ABL1000 laser rangefinder getoond. Zij hebben deze gemaakt op aanwijzingen van een collega rattenjager. Zijn probleem was dat hij zijn geweerkoffer niet kon sluiten als de ABL1000 op de ATN X-Sight was gemonteerd. Op onderstaande afbeelding is te zien hoe de ABL standaard gemonteerd wordt op de richtkijker.

De eerste versie daarvan heb ik in de winkel op mijn geweer gemonteerd. Deze was nog niet volmaakt, omdat deze niet strak genoeg bevestigd kon worden. Een paar weken later kreeg ik een nieuwe versie aangeboden die beter was. Deze heb ik meegenomen om in de praktijk te testen.

Ik heb de ABL mountkit in gebruik genomen en daardoor kan ik mijn kleine compacte geweertje mooi in een kleine koffer vervoeren. Het werkt perfect met toch nog wel één opmerking.

Zero instellen

Ook de ABL moet je zero instellen. Als je ‘m opnieuw monteert is de instelling altijd net iets verlopen. Voor een rattenjager die ‘s-nachts werkt is dat geen probleem. Hij ziet in de nachtzicht-mode de rangefinder wel flitsen en kan daarmee prima meten. Overdag ben je aangewezen op de zero-instelling (Rode haken) en kun je niet weten of die precies goed ingesteld is. Je moet dan alsnog een keer zero instellen en dat is een lastige procedure is. Je moet dan met een inbussleutel het schroefje dat de rode instel-laser bedekt eruit draaien. Ik heb dit opgelost door het schroefje gewoon weg te laten.

Een ander probleem is dat de laser rangefinder verder van de richtkijker af staat. Hierdoor verloopt het meetpunt over de meet-afstand. Dit is voor de nachtjager geen probleem omdat hij op de flitsen kan meten. De daglicht-schutter moet hier rekening mee houden en moet daardoor regelmatig de rangefinder over verschillende afstanden zero instellen.

Conclusie:

De “ABL Picatinny mount kit” van Dicks is een prima tool voor de rattenjager in donker. Als je veel met daglicht werkt zou ik de standaard bevestiging van ATN kiezen, met als nadeel dat je een grotere geweerkoffer moet hebben.

Cursussen maart in veel regen

Op 1 april hebben 9 van de 10 cursisten van de zaterdaggroep hun schietvaardigheid bewezen. Eén cursist heeft het niet gehaald, maar deze heeft zich voorgenomen om flink te gaan oefenen. Hij krijgt in mei de gelegenheid voor een herexamen. In de vrijdaggroep is er ook één gezakt en ook deze krijgt in mei een herkansing.

Gediplomeerden van de vrijdaggroep

In de zaterdaggroep hadden we een primeur. We hebben in deze groep het honderdste diploma uitgereikt. Henk en ik zijn er trots op dat we zover zijn gekomen.

Charles Vleeming uit Gronsveld met 100’e diploma

In mei starten er weer twee groepen met nog eens 20 kandidaten. Ondertussen gaan we een planning maken voor nog een paar cursussen in het najaar.

Toelatingseisen

Door de publiciteit van het afgelopen jaar is het aantal aanmeldingen voor onze cursussen sterk toegenomen. Meer dan we kunnen plaatsten en daardoor moeten Henk en ik nog meer gaan selecteren. Wij voeren met iedere potentiële kandidaat een intakegesprek om te achterhalen of iemand (volgens ons idee) past in het profiel van de rattenjager. Daarbij hebben professionele plaagdierbeheersers, jachtaktehouders en ervaren rattenjagers een pre.

Rattenjager Peter Peeters in het nieuws

Vrijdag 30 december is in het 20:00 journaal aandacht besteed aan het verbod op rattengif in het nieuwe jaar. Het Kennis en Adviescentrum Dierplagen (KAD) heeft prima uitgelegd waarom ratten/muizengif problematisch is en alleen nog door professionele ongediertebestrijders mag worden gebruikt.

Peter Peeters (schutter rechts) doet schietvaardigheistoets

Er werd ook aandacht besteed aan alternatieve methoden van rattenbeheersing. Daarbij werd een van onze rattenjagers geïnterviewd en in beeld gebracht bij zijn werk.

Zie: Rattengif in 2023 aan banden: de kogel als alternatief – https://nos.nl/l/2458239

De inzet van rattenjagers maakt het gebruik van rattengif overbodig. Deze boodschap van Peter komt heel mooi over. Dank je wel!

Spuitlicentie met KBA

Veel agrarische bedrijven ondervinden dat de KBA-licentie voor het bestrijden van knaagdieren per 1 januari 2023 komt te vervallen. Vanaf deze datum is de bestrijding van ratten en muizen op het agrarisch bedrijf alleen toegestaan door gecertificeerde ongediertebestrijders. Dit moet gebeuren volgens het IPM principe. Hiervoor dienen de volgende stappen worden gevolgd:

  • Ongedierte monitoren i.p.v. direct of preventief bestrijden
  • Onaantrekkelijk maken van de omgeving hygiëne en afwering
  • Werkt dit niet dan eerst mechanische vallen zetten
  • Werkt dit ook niet dan bij uitzondering rodenticiden inzetten met een maximum van 35 dagen

Dit betekent dat er vanaf 1 januari 2023 twee mogelijkheden zijn om ratten en muizen met ratten/muizengif te bestrijden:

  • U gaat uw bedrijf certificeren volgens het KPMB- IPM knaagdieren certificaat. (Dit kost minimaal € 1295,- plus jaarlijkse audit eerste jaar € 800, daarna jaarlijks € 500,-) en de toepasser behaalt de opleiding IPM Knaagdier Beheersing Agrarisch.
    Cursus IPM-KBA voor toepassing binnen en buiten kost incl. examen € 595,- (2 dagen). Daar komen de registerkosten nog bij voor KPMB. Totaal kost het u over de eerste drie jaren per jaar € 1285,- . Dit is exclusief uw eigen uren.
  • U besteedt de ongediertebestrijding uit aan een gecertificeerd bedrijf.

KBA’ers hebben nu een kans!

In mijn praktijk kom ik af en toe op locaties waar (onder de vlag van de KBA-licentie) op grote schaal gif wordt ingezet om ratten en muizen preventief te bestrijden. Er zijn dan geen muizen en ratten, en ook geen egels, marters, honden, katten, vossen, uilen, etc… Dergelijke terreinen zijn eigenlijk woestijnen.

Zo’n werkwijze van (sommige) KBA’ers zal door een vanaf 2023 in te huren gecertificeerde plaagdierbeheerser niet worden voortgezet. De kans bestaat dat in zo’n (vernield) ecosysteem een rattenplaag zich razendsnel gaat ontwikkelen en dan loopt de IPM-gecertificeerde plaagdierbeheerser vast. Immers de klant (ex-KBA’er) is niet tevreden, omdat deze nu ervaart dat binnen de regels van IPM een rattenplaag niet onder controle te krijgen is. Het wordt dan voor beide partijen moeilijk om binnen de regels te blijven werken. Sommige kijken naar alternatieven…

Wij (rattenjagers) worden nu geconfronteerd met twee reflexen:

  • De ontevreden agrariër passeert zijn ongediertebestrijder en huurt op eigen initiatief een rattenjager in.
  • De ongediertebestrijder huurt zelf een rattenjager in om te voorkomen dat zijn klant ontevreden wordt.

Hoe dan ook. De rattenjager ondersteunt de mechanische bestrijding en met zijn inzet wordt het gebruik van rattengif voorkomen.

Als u geen gif gebruikt is certificeren niet nodig!

Het gebruik van Gif is de aanjager van alle rompslomp die aan agrariërs en ook aan bedrijven voor ongediertebestrijding wordt opgelegd. Iedereen weet dat je eigenlijk geen gif moet gebruiken, maar de branche doet zijn best om hun zaak met veel reclame en met IPM als “Heilige graal” te promoten.

Hoe interessant is het om helemaal af te zien van het gebruik van gif? IPM-Certificering is dan niet wettelijk nodig. Uiteraard is het goed om wel volgens de IPM-procedure te werken, maar het dwingende en kostenverhogende aspect van certificering vervalt dan.

De niet gecertificeerde rattenbestrijders hebben met de combinatie van wering, mechanische bestrijding en afschot de perfecte mix in handen om ratten en muizen populaties (zonder gif) te beheersen.

Praktijk: Pard NV008S LRF afgekeurd

Een paar maanden geleden keken de rattenjagers reikhalzend uit naar een nieuwe richtkijker van Chinese makelij. De specificaties waren veelbelovend en ook de prijs van dit apparaat ligt aanmerkelijk lager dan die van de ATN 4K Pro.

Ik wilde ‘m snel testen en heb daarvoor een exemplaar in Hongkong besteld. Hij was in Nederland alleen in de versie met 70 mm lens (6,5x – 13x) te koop. Zo’n vergroting van 6,5x is voor een rattenjager onpraktisch omdat hij daarmee een te klein zichtveld heeft op de korte afstand.

De Pard NV008S LRF 940 nm 50mm

Ik heb het model met de 50 mm lens (4,5x – 9x) uitgebreid kunnen testen. Ik heb daar eerder al verslag van gedaan. Het eerste apparaat had een behoorlijke afwijking in de laser rangefinder (LRF) en ik heb dit proberen op te lossen met een firmware-upgrade. Tot mijn verdriet deed de LRF het daarna helemaal niet meer. Met veel moeite en advies van specialisten is het me gelukt om het apparaat weer aan de gang te krijgen, maar het probleem van de afwijkende afstanden was niet opgelost.

Super lichtgewicht kijker op mijn FX Wildcat

Met het idee dat ik misschien een maandagmodel had gekocht heb ik een maand later nog een in Honkong besteld. Deze zat meteen op het hoogste firmware-level. Tot mijn grote teleurstelling werkt ook bij deze de LRF niet goed. Op afstanden tot zo’n 20 m is de afwijking 30% – 40%. Ook de variatie in meetwaarden is groot. Voor een doel op 13 m geeft hij waarden tussen 8 m en 18 m. Daarmee halen we niet de nauwkeurigheid voor de schiettoets voor de ratslagmethode. In de cursussen van september en oktober hadden enkele cursisten hetzelfde probleem. Wij raden onze cursisten nu af om met de Pard te werken.

Daarmee zijn we terug bij af en is de (loodzware) ATN 4K Pro 3-14x nog steeds de enige bruikbare nachtrichtkijker voor de professionele rattenjager.

Wij volgen de ontwikkeling van de Pard op de voet en zullen iedere firmware-upgrade testen, in de hoop dat het probleem wordt opgelost. Zodra we meer weten zullen we dat hier melden.