In de laatste vergadering van de branchevereniging EraNed kwam aan de orde om voor rattenjagers het gebruik van loodvrije pellets verplicht te stellen. Immers EraNed staat voor Ecologische rattenbestrijders Nederland en dan kun je niet met goed fatsoen lood in het milieu achterlaten. Een buizerd gaat ook dood als hij een doodgeschoten rat met lood heeft opgegeten. Misschien nog wel sneller dan bij een vergiftigde rat. Dit geldt natuurlijk ook voor de staldieren als koeien en paarden.
Loodvrije Pellets vervormen minder
In deze discussie komt naar voren dat dit gevaarlijk zou zijn, omdat de loodvrije pellets minder vervormen en daarmee eerder zouden terugkaatsen (Ricochet). Ik werk zelf al twee jaar met loodvrije pellets en zie regelmatig dat een pellet na doorschot (door een rat heen schieten) vrijwel onbeschadigd achter de rat ligt. Zelfs als je een plaat multiplex als doel gebruik zitten de pellets vrijwel onvervormd in het hout. Je hebt de neiging om deze gewoon nog een keer te gebruiken.
Loden pellets zijn veel zachter. Deze vervormen en desintegreren als ze inslaan op een harde achtergrond (ook op houten voorwerpen). Als je met loden kogeltjes in een stalen kogelvanger schiet dan blijft er vrijwel niets over van de pellet. Dit geldt ook voor zachte doelen. Een loden pellet expandeert in een rat en bij doorschot komt deze vaak in fragmenten weer naar buiten. Zeker als gebruik gemaakt wordt van een expanderende pellet zoals de H&N Baracuda Hunter extreme.
Door deze eigenschap zouden loden pellets veiliger zijn en zouden loodvrije pellets eerder terugkaatsen.
Tijd voor de test…
Ik gebruik twee merken loodvrije pellets. De JSB Exact Pb FREE 5,5 mm en de H&N Baracuda Green 5,5 mm. Deze zijn hiernaast afgebeeld.
Ik heb deze pellets met mijn AGN Vixen met een snelheid van 263 m/s afgevuurd op een stalen kogelvanger.
Eerst op een haaks vlak en daarna onder een hoek van 45 graden.
Stalen kogelvanger
Ik heb hiervoor een standaard schietdoel gebruikt die ik zo heb geplaats dat de pellet recht de achterkant raakt. Ik heb een schietkaart geplaatst om te voorkomen dat de pellet uit de kogelvanger kaatst.
Voor de inslag op 45 graden wordt de kogelvanger iets naar voren geplaatst. Onderin is een stuk zachthout gelegd om de fragmenten op te vangen.
Test resultaten
Ik ben begonnen met de JSB op het haakse vlak. Deze blijft in ieder geval in de kogelvanger. Hij komt niet terug door de kaart. De pellet is vrijwel geheel verpulverd en heeft onvoldoende energie om door de schietkaart terug te kaatsen.
Bij de inslag onder 45 graden blijft de JSB pellet nog redelijk intact, maar is behoorlijk vervormd. Ik kan het restant uit het hout peuteren waar het minder dan één millimeter is doorgedrongen. Dus onder 45 graden blijft er wat energie over, maar de impact ervan is gering.
De H&N Baracuda Green is op een soortgelijke manier verpulverd bij haakse inslag. Ook deze komt niet terug door de schietkaart.
De H&N Baracuda Green blijft bij 45 graden gedeeltelijk intact en wordt flink vervormd. Vervorming kost veel energie en hierdoor was deze pellet niet in het hout gedrongen en lag los in de kogelvanger.
Mijn conclusie…
Ik stel vast dat het gebruik van loodvrije munitie voor de rattenjager veilig is. Hij hoeft niet te vrezen voor een ricochet als hij per ongeluk een stalen buis op korte afstand raakt. De pellet desintegreert in fragmenten en in dat proces wordt vrijwel alle energie geabsorbeerd. Er kunnen hoogstens wat scherven terugkomen die vervelend zijn als je ze in de ogen krijgt. Dus rattenjagen doe je met een bril op.
Onder een hoek van 45 graden raakt de pellet zodanig vervormd dat vrijwel alle energie wordt geabsorbeerd. De rest-energie is te verwaarlozen en absoluut niet gevaarlijk voor mens, dier of inventaris.
Als het gaat om een inslag op harde voorwerpen is een loodvrije pellet dus net zo veilig voor de schutter als een loden pellet. Beide soorten desintegreren in scherven.
Dus: Loodvrije pellets zijn veilig voor de schutter!
Opmerking: In reacties op dit artikel wordt er gewaarschuwd voor een aandoening bij koeien als gevolg van het opeten van scherpe fragmenten. Koeien kunnen daar ziek van worden. Dit probleem doet zich voor bij zowel loden als loodvrije pellets. Zie ook de reactie van collega Albert Hofstra hieronder…
De loodvrije pellet is voor koeien minder gevaarlijk, omdat…
- De loodvrije pellet (in tegenstelling tot een loden variant) niet vervormt en onder normale omstandigheden intact blijft.
- De loodvrije pellet alleen desintegreert als die een hard oppervlak raakt nadat de schutter heeft misgeschoten, (Loden pellets breken vaak ook in stukken als raak geschoten wordt en sprake is van uitschot)
- De loodvrije pellet niet giftig is.
Goede actie Jos,
Hier kunnen we wat mee👍.
Hopelijk wordt de productie van loodvrije pellets wat meer opgevoerd, momenteel zijn ze weer slecht leverbaar.
Bedankt voor je onderzoek.
Groet Wim
Jos, mooie test en duidelijk de bevindingen uitgelegd, zeker dat loodvrije pellets verpulveren.
En inderdaad in kleine ruimtes is een veiligheidsbril geen overbodige luxe.
Er blijf even een vraag over op welke afstand heb je deze test uitgevoerd, omdat we eigelijk in het veld(gesloten ruimte) van kleiner dan 5 tot ongeveer 20 meter schieten, ik weet namelijk uit de test niet wat de inpakt is van de splinters op kleiner dan 5 meter en of ze dan wel door de kaart heen komen.
Mooie test van Jos, maar daarbij moet wel opgemerkt worden dat de verpulvering mijn voorkeur niet heeft zeker als er geschoten wordt op het voerpad. Deze schilfers desastreus kunnen worden voor de koe! Hoezo zal je afvragen, nou deze scherpe schilfers komen in de maag van de koe met dood als gevolg! Als men er vroeg bij is met een koe met ‘scherp erin” geeft de boer een magneet bolus in en gaan alle magnetische fragmenten er dan aan vast hangen! Maar helaas de pellet vrije kogels zijn niet magnetisch en is grote kans dat de koe een langzame dood tegemoet gaat!! LEES https://edepot.wur.nl/152479
Bovendien wil ik zo weinig mogelijk doorschieten voorkomen en geniet momenteel de hades mijn voorkeur! Vergiftiging van lood is ook een dingetje, maar dat zal denk ik meer meevallen als die scherpe schilfers. Dus als je veehouder dit verhaal voorlegt durf ik wel te zeggen dat hij dan zegt, schiet maar met loden kogels als beste van de twee. Iets dus om serieus over na te denken wat te gevolgen kunnen zijn!
Pro’s en contra dus genoeg!
Groet Albert
Kees,
Ik heb op een afstand van minder dan een halve meter geschoten op doel. Impact snelheid is ongeveer 260 m/s.
Okee Jos, dat geeft een beter beeld van wat er bebeurt, op zo’n korte afstand is dus geheel duidelijk dat de splinters niet door de kaart dringen.
Dus inderdaad is wat er ooit terug zou kunnen komen verwaarloosbaar.