Provinciale ontheffingen (Vervolg)

Na de publicatie over de provincie Limburg zijn er vragen over de stand van zaken bij andere provincies. Nu ben ik niet dagelijks met alle provincies in gesprek, maar heb zelf in de afgelopen jaren wel een aantal ontheffingen gekregen. Ik heb nu ontheffingen in Utrecht, Friesland en Noord-Brabant. Daar wil ik wel wat over vertellen.

Provincie Utrecht

Provincie Utrecht was de eerste die contact met mij zocht na een Publicatie op 11 maart 2021 in Dagblad Trouw, waarin ik werd geportretteerd als Rattenjager in de omgeving van Houten. Kennelijk is er in de Utrechtse gedeputeerde staten over dit onderwerp vergaderd en besloten om mij een ontheffing te geven. Na wat heen en weer bellen met de beleidsambtenaar is een ontheffing geformuleerd, waarmee ik in Utrecht kon werken. Daarmee was ik op 22 maart 2021 de eerste legale professionele rattenjager in Nederland zonder jachtakte.

Toen wij in mei 2021 starten met onze opleiding “Schietvaardigheid voor Rattenjagers” hebben wij het voor elkaar gekregen dat cursisten, die ons certificaat haalden, ook een ontheffing van de provincie Utrecht konden krijgen. De betreffende beleidsambtenaar is bij ons op de schietbaan in Baarn geweest om te bekijken hoe wij de opleiding hebben vormgegeven. Intussen hebben enkele 10-tallen via deze regeling een ontheffing voor de hele provincie Utrecht.

De eisen die Utrecht stelt aan aanvragers voor een ontheffing zijn in grote lijnen de volgende:

1. De aanvrager moet een professionele status hebben. Dat wil zeggen in dienst van een bedrijf voor ongediertebestrijding of een eigen bedrijf voor rattenbestrijding (incl. inschrijving KvK).
2. De aanvrager moet (als hij geen jachtakte heeft) aantoonbaar vakbekwaam zijn m.b.t. het gebruik van een luchtdrukwapen voor bestrijding van ratten. Daarvoor worden de volgende opleidingen geaccepteerd:
   • KAD, “RPB: Rattenpreventie en -bestrijding met warmtebeeldcamera”
   • Ratslag, “SvR: Schietvaardigheid voor Rattenjagers”
   • Of vergelijkbare opleidingen…
3. De aanvrager moet werken met toestemming van de grondgebruiker en heeft daarvoor een getekende grondgebruikersverklaring bij zich.
4. De aanvrager moet kunnen aantonen dat hij de Wettelijke aansprakelijkheid m.b.t. het rattenjagen heeft gedekt met een verzekering.

Als hieraan wordt voldaan kun je een ontheffing aanvragen bij de Fauna Beheer Eenheid van Utrecht.

Provincie Friesland

Omdat ik ook in Friesland woon en werk werd ik ook door de provincie Friesland gebeld na een mooie reportage op 2 maart 2021 in het Fries Dagblad. Zij hadden net als Utrecht geen bezwaar tegen mijn manier van werken, maar wilde wel graag dat dit gelegaliseerd zou worden. Zij hebben mij verzocht om een ontheffing aan te vragen en aanwijzingen gegeven over hoe ik dat het beste kon doen. Ik heb op 15 maart 2021 de formele aanvraag ingediend. Daarna hebben ze nog acht maanden nodig gehad om de ontheffing klaar te maken. Toen ik deze las merkte ik dat het bijna een kopie was van de ontheffing van Utrecht. Ik had deze toen ik ‘m van Utrecht kreeg doorgestuurd naar provincie Friesland. Kennelijk was dat een goede zet.

Later begreep ik dat er met mij vijf andere rattenjagers een ontheffing hadden gekregen. Daar zat ook een leerling van ons bij. Vanuit het jagers collectief is er begin 2022 bezwaar aangetekend tegen deze ontheffingen. De bezwaarmaker vond dat alleen jagers met een jachtakte in aanmerking moeten komen voor een ontheffing. Na een periode van corresponderen en uiteindelijk een hoorzitting in het provinciehuis in Leeuwarden werden de bezwaren ongegrond verklaard. Daarmee werd meteen ook geregeld dat ons certificaat voor de Ratslagmethode geaccepteerd wordt voor een ontheffing in Friesland. Intussen hebben de meeste cursisten uit Friesland een ontheffing voor de hele provincie.

De eisen die provincie Friesland stelt komen overeen met de eisen van de provincies Limburg en Utrecht. Als je een ontheffing wilt aanvragen kun je daarvoor terecht bij Provincie Friesland.

Provincie Noord-Brabant

Provincie Noord-Brabant maakte begin 2022 bekend (publicatie) dat zij ontheffingen wilde gaan verlenen voor het gebruik van luchtbuksen bij rattenbestrijding. Ik heb daarover contact gehad met de beleidsambtenaar die hiervoor een besluit moest formuleren. Het uiteindelijke besluit lijkt in grote lijnen op dat van Utrecht. Het gaat om een gebied-gebonden ontheffing voor heel de provincie Noord-Brabant en ook onze opleiding wordt daarin geaccepteerd.

De uitvoering van dat besluit is door de provincie belegd bij de Fauna beheer eenheid (FBE). Deze houdt zich echter niet aan het besluit van de Provincie. De FBE kiest ervoor dat dat er perceel-gebonden machtigingen worden afgegeven, die kunnen worden geregeld via het Fauna Schade systeem. Deze aanpak veronderstelt dat de boer met overlast van ratten en de jager (meestal met jachtakte) beide in dat systeem een account hebben en elkaar daar kunnen opzoeken. Zij kunnen samen een machtiging voor dat specifieke perceel aanvragen. De FBE verleent deze dan.

Deze aanpak werkt voor boeren, die last hebben van ratten of ganzen. Het werkt niet voor professionele rattenjagers en particulieren in de stad die last hebben van ratten in hun kippenschuurtje. Ook bedrijven als restaurants, supermarkten distributiecentra zijn geen grondbezitter, maar meestal huurder van hun bedrijfsruimte. Een bedrijfsleider of facilitaire manager wil een grondgebruikersverklaring nog wel tekenen. Zij hebben meestal niet de bevoegdheid om zich als grondeigenaar te registreren. Ook particulieren in hun huurwoning werken hier absoluut niet aan mee.

Hierdoor werkt de regeling niet en wordt het lastig om legaal voor bedrijven en particulieren te werken. Professionele rattenjagers uit ons collectief hebben in meerderheid dergelijke klanten. De provincie mist hiermee vrijwel de volledige registratie van afgeschoten ratten. Ikzelf schiet in Nood-Brabant (waar ik niet zo vaak kom) jaarlijks honderden ratten af die ik niet kan registreren. Ik ben van mening dat de provincie Noord-Brabant zichzelf diskwalificeert met zo’n slechte uitwerking.

Ik probeer zo legaal mogelijk te werken. Daarom heb ik bij een bevriende boer (die overigens geen rattenoverlast heeft) een perceel-gebonden machtiging geregeld voor het afschieten van ratten. Deze heb ik afgedrukt en tijdens het rattenjagen in Noord-Brabant op zak. Bij een eventuele handhaving kan ik laten zien dat ik in aanmerking kom voor een machtiging en dat mijn klanten (door ambtelijk gedoe) niet in het systeem kunnen. Ik beschouw mijn machtiging als een gebied-gebonden machtiging voor heel Noord-Brabant en werk in de geest van de wet. Ik durf me daarvoor best te verantwoorden voor een rechter.

Als je ook in de geest van de wet wilt werken moet je je aanmelden voor een account in het Fauna Schade Systeem en op zoek naar een boer die je aan een machtiging kan helpen. Je kunt hiervoor terecht bij Faunbeheereenheid Noord-Brabant.

Draagverlof

Een draagverlof is niet nodig zolang je je werk doet op particulier (niet voor publiek toegankelijk) terrein. Ik heb jaren zonder draagverlof gewerkt, maar heb nu sinds twee jaar toch een draagverlof geregeld. Ik heb deze in Utrecht aangevraagd en gekregen. Je moet dan wel al een ontheffing van de provincie hebben. In principe geldt het draagverlof in heel Nederland op locaties waar je een ontheffing van de provincie hebt en toestemming van de grondeigenaar (Grondgebruikersverklaring).

Het draagverlof geeft meer status en je wordt door de klanten, provincies, handhavers meer serieus genomen. Verder voegt het wat mij betreft niets toe omdat ik me beperk tot particulier terrein en vooral werk in gebouwen.

Andere Provincies

Zal binnen ons collectief navraag doen over hoe andere provincies omgaan met het verlenen van ontheffingen. Ik kom daar op terug in volgende berichten.