H&N levert met twee verschillende loodvrije pellets de ideale combinatie voor professionele rattenbestrijders met luchtbuksen.
Een paar weken geleden heb ik verslag gedaan van onze bevindingen met loodvrije kogeltjes. De eerste testen van Henk Fennema laten zien dat loodvrije pellets iets minder nauwkeurig zijn dan pellets van lood. Onze conclusie is dat alle loodvrije kogels die we hebben getest voldoende nauwkeurig waren voor het afschieten van ratten. Intussen heb ik drie loodvrije en één loden 5,5 mm kogels uitgebreid getest. De volgende selectie ligt bij mij op tafel:
- H&N Baracuda Green (0,84 gram)
- JSB Exact Jumbo BP-Free (0,76 gram)
- H&N FieldTarget Trophy Green (0,62 gram)
- JSB Exact Jumbo (lood) (1,03 gram) “Als vergelijking”
De nadruk bij het testen ligt nu op de bruikbaarheid van de verschillende pellets voor het afschieten van ratten in beperkte ruimten met kwetsbare installaties en/of staldieren
Eisen t.b.v. rattenjagen
Voor lezers die het handboek niet hebben geef ik een korte opsomming van de eisen die een professionele rattenjager aan zijn munitie stelt. Het gaat dan om de rattenbestrijder in gebouwen, fabrieken, stallen en dergelijke.
- De pellet moet bij treffen zo’n 20 joule inslagenergie afleveren, om een rat met zekerheid te doden.
- Aan het einde van het schietbereik (zo’n 30 m) moet deze inslagenergie zo ver afgenomen zijn dat de kogel ongevaarlijk (minder dan 15 joule) is voor mensen, huisdieren, inventaris en kabels en leidingen .
- Het kogeltje moet een hoge mondingssnelheid hebben (rond geluidsnelheid = 300 m/s) om te voorkomen dat ratten de schutter kunnen horen.
Hiermee heb ik in het handboek uitgelegd dat een 4,5 mm loden stopkogeltje (met een holle punt) de beste pellet is voor een rattenjager. Als je loodvrij wilt schieten met een kaliber van 4,5 mm, dan wordt de kogel te licht en kun je geen 20 joule meer afleveren in de rat. De conclusie is dat je een groter kaliber nodig hebt voor loodvrije pellets. Om deze reden heb ik mijn FX-Wildcat omgebouwd van 4,5 mm naar 5,5 mm.
Het rekenwerk
Om het gedrag van de geteste kogels te voorspellen kun je gebruik maken van de gratis ballistische calculator Chairgun Mobile. Deze app is te downloaden uit de Google Playstore. Ik heb hieronder de karakteristieken van de verschillende pellets ingevoerd. De mondingsenergie van de FX-Wildcat heb ik ingesteld op ongeveer 30 joule. Ik heb hiervoor de schietdruk terug geregeld naar 100 Bar en de hamer ingesteld op stand 3 van 7.
Voor de H&N Baracuda Green is de mondingsenergie (Muzzle) 31,5 joule en de kogel verlaat de loop met 274 m/s. Aan het einde van het schietbereik heeft deze nog 22,9 joule over bij een snelheid van 234 m/s.
De JSB loodvrije pellet verlaat de loop iets sneller met 287 m/s en 31,3 joule. Dat komt omdat hij iets lichter is. Ook verliest het kogeltje meer energie. Op 30 m heb je nog 20,6 joule over bij een snelheid van 233 m/s.
De H&N FTT Green gaat in aanvang nog veel sneller (306 m/s), met wat minder mondingsenergie. Kennelijk verliest zo’n lichte pellet ook energie in de loop. Tot zo’n 20 m heeft het kogeltje voldoende energie om een rat te doden. Daarna neemt de energie snel af zodat het kogeltje ongevaarlijk wordt op 30 m.
De zware loden kogel vertrekt met slechts 254 m/s maar heeft dan toch de meeste energie. De inslagenergie blijft in het hele traject hoog en daarmee is de kogel tot 50 m nog levensgevaarlijk.
Als je de kogelbanen van de loodvrije pellets vergelijkt blijkt dat deze (tot 30 m) nauwelijks van elkaar verschillen. Alleen de paarse (loden kogel) wijkt na 25 m flink af.
Hierboven zie je hoe de inslagenergie afneemt in het traject dat het kogeltje aflegt.
Bijzonder aandachtpunt: Ik heb op het vorige artikel vragen gekregen over het gevaar van terugkaatsen (Ricochet). Ik ben van mening dat je sowieso met zo min mogelijk energie moet werken. Vandaar de beperking op 30 joule mondingsenergie en de keuze voor super lichte pellets. Bij afketsen op een schuin en hard oppervlak verliest de pellet al veel energie en gaat tollen. Hij is dan niet meer gevaarlijk. Op een haaks hard oppervlak spat de pellet uit elkaar in fragmenten. Wat er terugkomt zijn kleine delen die alleen gevaarlijk zijn voor je ogen. Dus: rattenjagen doe je met een bril op!!!!
Conclusies en aanbevelingen
Ik heb voor mijn praktijk de keuze gemaakt voor twee loodvrije pellets. Dat is de lichtste pellet (H&N Field Target Trophy Green). Deze is het beste bruikbaar in beperkte ruimte waar je rekening moet houden met installaties en huis/stal-dieren. Het kogeltje levert precies genoeg impact om tot 20 m een rat verantwoord en humaan te doden en is buiten het schietbereik ongevaarlijk.
Als ik buiten op of rond het erf (maiskuil, mesthoop, slootkanten en in het veld) ratten wil afschieten kies ik voor de zwaardere pellet (H&N Baracuda Green) omdat deze tot zo’n 40 m voldoende slagkracht levert. Ik hoef hiervoor mijn luchtbuks niet te verstellen. Ik moet alleen een ander ballistisch profiel te kiezen in mijn nachtrichtkijker.