Berichten

In de jagerskringen wordt er gediscussieerd over het probleem van lood in het milieu. Lood hoort bij de zware metalen en is niet afbreekbaar en behoorlijk giftig. Ook overheden kijken ernaar en het zal niet lang meer duren voordat er een verbod gaat komen op het gebruik van lood.

Voor schutters is lood een ideaal metaal, omdat het zwaar is en gemakkelijk te bewerken. Toch zijn we op zoek naar alternatieven. Dat geldt voor de jagers in het veld, de sportschutters op de schietbanen en natuurlijk ook voor de rattenjagers.

Voor een professionele rattenjager, die werkt bij veehouderijen en andere bedrijven in de voedselindustrie is lood al langer een probleem. Als lood in het voer voor de dieren terecht komt dan is de boer daar niet blij mee. Een goede rattenjager voorkomt dat er lood achterblijft. Dat doet hij of zij door gebruik te maken van een klein kaliber stopkogeltje (van 4,5 mm van slechts 0,62 gram) dat in het weefsel van de rat blijft hangen. Dat werkt heel goed. Ook omdat professionele rattenjagers in vrijwel 100% van de gevallen raakschieten. De correcte manier van aanschieten is van voren, door de kop, de borst en dan blijft de kogel hangen in de buik. Hiermee wordt alle energie van de kogel in het weefsel afgegeven en is de rat onmiddellijk dood.

Soms moet je lang wachten voor de rat zich naar je toekeert en zie je alleen de kop vanaf de zijkant. In een maiskuil of voergang op een veehouderij kun je dan niet schieten, omdat de kogel door de kop heen schiet en in het voer terecht komt. Je wenst dan dat je geen loden kogels in je luchtbuks hebt.

Onderzoekje naar loodvrije kogels

Henk Fennema en ik hebben al een tijdje nagedacht over het gebruiken van loodvrije munitie. Er is in Nederland nog niet zo veel aanbod op het gebied van loodvrije kogeltjes. Bekende merken als H&N en JSB hebben een loodvrije kogel die nog mondjesmaat te krijgen is.

Henk heeft het initiatief genomen om uitgebreid met loodvrije kogels van JSB te gaan testen. Omdat loodvrije kogels lichter zijn dan loden kogels heeft hij besloten om te testen met een 5,5 mm kogeltje. Berekening laten zien dat je ongeveer 30 joule nodig hebt om dit kogeltje in de buurt van geluidssnelheid te laten vliegen. Dat is de ideale snelheid, omdat ratten deze niet horen aankomen en ze niet kunnen horen waar het schot vandaan komt.

Omdat Henk Fennema (als secretaris) dagelijks op de schietbaan van SV Baarn te vinden is, heeft hij alle gelegenheid gehad om nauwkeurig te testen. Henk zegt er het volgende over: “De loodvrije kogel is iets minder nauwkeurig dan de loden kogel. Ik zal hem voor een wedstrijd niet gebruiken. Maar voor het afschieten van ratten schiet de kogel prima”. De maximale afwijking t.o.v. een loden kogel is op 25 m minder dan een millimeter. Dat is ruim binnen de gebruikelijke killzone van 1 cm.

Met de goede resultaten van Henk heb ik gisteren ook de overstap gemaakt. Ik moest daarvoor mijn FX-Wildcat ombouwen van 4,5 mm naar 5,5 mm. Dat is een middagje werk met een goede gebruiksaanwijzing en een daarvoor aangeschafte loop-kit.

---

Waar Henk heeft getest met de JSB Loodvrij heb ik getest met de iets zwaardere loodvrije kogel van H&N (Baracuda Green). Ook deze kogel presteert goed in de testen. Ook in de praktijk werkt de kogel uitstekend en blijft deze bij een goed aangeschoten rat ook in het weefsel hangen.

Toch ben ik niet tevreden. Als je deze op 280 m/s laat vliegen dan heeft deze een mondingsenergie van 33 joule. Op 20 m houd je dan nog 26 joule over en op 30 m nog 23,5 joule. Als je dezelfde berekening loslaat op de JSB loodvrij dan is de mondingsenergie 30 joule, op 20 m 23 joule en op 30 m 21 joule. In de Ratslagmethode wordt gestreefd naar het beperken van de risico’s. Omdat beide loodvrije kogels toch nog relatief zwaar zijn houden de kogels veel energie vast. Daarbij komt dat een loodvrije kogel minder vervormd en op harde oppervlakken gevaarlijk kan afketsen. De kans op een ricochet acht ik klein. Bij mijn testschoten op een stalen kogelvanger spat de pellet in kleine fragmenten uit elkaar. Deze zijn niet gevaarlijk.

Ik heb het liefst dat een kogel na 30 m niet meer gevaarlijk is voor mensen, huisdieren en inventaris. Dat kun je bereiken met nog lichtere kogels. Als je bijvoorbeeld rekent aan de H&N Field Target Trophy Green met een gewicht van 0,62 gram en een mondingssnelheid van 300 m/s dan heeft deze bij vertrek 28 joule. Op 20 m heb je dan nog 18 joule over en op 30 m nog zo’n 15 joule. Dat is al een stuk veiliger. Dit is de lichtste kogel op dit moment op de markt.

Ik heb deze besteld en ga ‘m ook testen. In ieder geval zijn wij nog niet overtuigd. Wij gaan verder kijken hoe het gebruik van loodvrije kogels in de praktijk uitpakt.

De cursussen voor 2022 staan weer op de site. Omdat de inschrijvingen zo snel gaan hebben Henk en ik besloten om in maart twee groepen parallel te laten lopen op de vrijdag en de zaterdag. Intussen zit één groep vol en zijn er voor maart nog 7 plaatsen beschikbaar. Als er in mei ook zo veel inschrijvingen zijn, gaan we daar ook een tweede groep inplannen.

Henk en ik gebruiken de winterstop om het handboek te vervolmaken en om voor de theorie wat beter te kunnen presenteren met een beamer. We blijven wel op de buitenbaan en daarmee zitten we in een enorm goed geventileerde overdekte ruimte. Dus warme kleding!!! Maar ja, dat heb je voor het rattenjagen ook nodig.

Ga naar https://rattenjagers.nl/cursus-planning/ voor de actuele planning.

Op 20 november hebben zich weer 10 cursisten gekwalificeerd. Met deze laatste cursus van dit jaar komt het aantal gediplomeerde rattenjagers (M/V) verspreid over Nederland op 26. Dit is een mooi moment om eens terug te kijken op het jaar 2021. Wat ons betreft het jaar van de rattenjager.

Eind december 2019 is de website ERANED gelanceerd als een vereniging van Ecologische Rattenjagers Nederland. Er was veel enthousiasme en het initiatief leidde tot veel publiciteit. Kranten en Tv-programma’s sprongen erop en daarmee werd het fenomeen rattenjager in een keer bekend bij het grote publiek.

Uiteindelijk is ERANED niet van de grond gekomen. Dat kwam omdat de jagers (met jachtakte) die al ontheffingen van de provincies konden krijgen niet zaten te wachten op de professionele ongediertebestrijders, die ook met luchtbuksen aan de slag wilden. De tegenstelling bleek onoverbrugbaar en initiatiefnemer (Jos Kruis) zag zich genoodzaakt om ERANED uit de lucht te halen.

Ondertussen was er door de publiciteit veel belangstelling voor de specifieke methode van Jos Kruis. Niet alleen van klanten, maar vooral ook van de professionele ongediertebestrijders, die informeerden naar de “Ratslagmethode”. Ook Henk Fennema (die net de cursus van KAD had gevolgd) zocht contact. Na een kennismaking op de schietsportvereniging van Baarn (Henk is daar secretaris) is het idee ontstaan om een training voor schietvaardigheid te ontwikkelen als aanvulling op de cursus van KAD. Uiteindelijk is het een complete cursus rattenjagen geworden die in principe concurreert met die van het KAD.

In mei hebben Henk en ik een try-out gedaan met 6 geselecteerde cursisten. Daarbij zat een jager, een BOA, een hovenier, twee professionele ongediertebestrijders en een beginner. De samenwerking was fantastisch en eigenlijk hebben we daar met z’n allen de cursus gemaakt. Jos en Henk hebben daarna de tijd gebruikt om het handboek te schrijven, de website RATTENJAGERS.NL te lanceren en om de cursus helemaal af te maken. In september hadden we een complete cursus (met Handboek en schietvaardigheidstoets) voor de rattenjager klaar. We zijn van start gegaan met 8 cursisten. In november nog een ronde met 10 cursisten.

Nu hebben we een winter-stop. Dat betekent niet dat Henk en ik stilzitten. Natuurlijk gaan we nieuwe cursussen plannen in maart 2022. Deze cursus is nu al voor helft volgeboekt. Verder hebben we wat nieuwe ideeën. Zo buigen we ons nu over het organiseren van praktijkavonden voor gediplomeerde cursisten onder begeleiding van een instructeur. Verder zijn we met de Fauna Beheer Eenheid van Utrecht in gesprek om professionele ongediertebestrijders met ons diploma een ontheffing op de Wet natuurbescherming te verlenen. Intussen hebben drie leden van RATTENJAGERS.NL al een ontheffing voor Utrecht.

Natuurlijk zijn we (als collectief) in gesprek met alle provincies om erkenning te krijgen voor de professionele status en vakbekwaamheid van onze rattenbestrijders. Wij zien dan dat de provincies ieder een eigen beleid hanteren. Wij prijzen ons gelukkig met de bekwame aanpak van de provincies Friesland en Utrecht. Deze zijn wat ons betreft de meest vooruitstrevende provincies die met kennis van zaken het beroep van rattenjager de ruimte geeft die het verdient.

Al met al kunnen we terugzien op een geweldige ontwikkeling van het rattenjagen volgens de Ratslagmethode. Wat ons betreft het beste alternatief voor het gebruik van rattengif. Rattenbestrijders van RATTENJAGERS.NL gebruiken GEEN rattengif en staan voor een ecologische en humane aanpak van rattenpopulaties.

Zaterdag 20 november 2021 hebben weer 10 cursisten de opleiding “Schietvaardigheid voor rattenjagers” afgerond met een toets op schietvaardigheid. In deze groep hebben zich ook de eerste twee vrouwelijke rattenjagers gekwalificeerd.

Wij vinden dat het beroep van gespecialiseerde rattenjagers gestalte krijgt, als er voldoende aanbod van professionals is en klanten kunnen kiezen. Met een bestand van 26 rattenjagers verspreid over Nederland en keuze voor (M/V), is deze doelstelling wat ons betreft bereikt.

Ondertussen neemt de belangstelling voor onze aanpak toe. Klanten weten ons steeds beter te vinden en zijn goed op de hoogte van de voordelen van onze Ratslagmethode. Heel bijzonder is dat wij meestal door vrouwelijke klanten worden benaderd. Bij agrariërs hadden we dit al eerder vastgesteld. Dat is te verklaren doordat boeren de ratten kunnen negeren, waar boerinnen zich veel meer storen aan ratten. Wij zien nu ook bij particulieren en stedelingen dat het overwegend vrouwen zijn die onze hulp inroepen. De vraag is nog: Gaan deze klanten nu ook kiezen voor onze rattenjaagsters?

Op 25 september 2021 hebben wij weer 8 rattenjagers opgeleid en gekwalificeerd. Een aantal ervan waren al ervaren rattenjagers en twee hadden ook al een jachtakte. Kennelijk voegt de cursus “Schietvaardigheid voor de Rattenjager” genoeg toe.

Er waren ook beginners, die alleen in hun jeugd wat met luchtbuksen hadden geschoten. Ook deze hebben de cursus met een goed resultaat voltooid. Er was dan ook veel waardering voor de instructeurs (Henk Fennema en Jos Kruis). Zij hebben alle schutters zover gebracht dat zij voldoende kennis hebben over het rattenjagen en met succes de schietvaardigheidstoets konden afleggen.

Deze toets stelt de schutters flink op de proef. Zij moeten 12 schoten lossen op ’n doel ter grootte van een 1-Euromuntstuk en dat vol raken. 1 schot op 20 m, 1 schot op 15 m, 1 schot op 10 m en 1 schot op 5 m. Dit moeten ze driemaal herhalen. Zij mogen één keer missen.

Maar ook de theorie over ratten en rattengedrag, wet en regelgeving, luchtbuksen, richtkijker en ballistiek is niet voor de poes. De instructeurs zien erop toe dat ook deze kennis wordt opgenomen en geborgd door het oefen in werkgroepjes en het doornemen van praktijkvoorbeelden.

In november gaan we met tien cursisten aan de slag. Deze cursus is bijna vol met nog één plek te vergeven. Ook deze wordt gehouden op de prachtige (koninklijke) buitenschietbaan nabij paleis Soestdijk in Baarn.

Redactie 1: In mijn vorige bericht heb ik een oproep gedaan voor vrouwelijke rattenjagers. Henk en ik zijn verheugd dat we in november de eerste Rattenjaagster van Nederland in de cursus hebben.

Redactie 2: De cursus van november zit vol.

De zomervakantie loopt op zijn eind en er wordt flink ingeschreven op de cursus “Schietvaardigheid voor Rattenjagers“. De cursus van september zit vol en ook op de cursus van november komen al inschrijvingen binnen. Wij (Henk Fennema en ik) zijn daar blij mee en wij staan te trappelen om de cursussen op de prachtige schietbanen nabij paleis Soestdijk te geven. Wat mij betreft koninklijke schietbanen.

Er zijn op het moment van schrijven nog 8 plaatsen beschikbaar voor de cursus van november. Alle inschrijvers zijn mannen! Waar zijn de vrouwelijke rattenjagers?

Redactie: We hebben één vrouwelijke aspirant rattenjager in de groep en de cursussen zijn intussen volgeboekt.

December houden we vrij. Uiteraard gaan we voor volgend jaar weer een planning maken voor een nieuwe serie cursussen.

Ondertussen is het cursusboek helemaal klaar. Het is zo geschreven dat het ook voor geïnteresseerden en voor zelfstudie geschikt is. Dat wordt kennelijk goed begrepen, want er is veel vraag naar het Handboek. De proefoplage is uitverkocht en een volgende oplage van het “Handboek voor de rattenjager” is na enkele redactionele verbeteringen opnieuw in productie.

Ondertussen zijn we in onderhandeling met instanties rond ongediertebestrijding om onze cursus en vooral de toets voor schietvaardigheid onder de aandacht te brengen. Wij pleiten ervoor dat een dergelijke toets door de provincies als eis gesteld wordt bij het verlenen van ontheffingen op de wet natuurbescherming. Wij hopen oprecht dat ons geluid wordt gehoord en dat alle cursisten, die door ons zijn gekwalificeerd kunnen rekenen op een ontheffing van de provincies.

Eindelijk is het er dan. De boekuitgave van het Handboek voor de rattenjager. Dit boek dient als studieboek en naslagwerk voor de cursisten van de cursus “Schietvaardigheid voor de rattenjager” van Ratslag Rattenbestrijding en Fennema Rattenbestrijding. Het boek hoort bij de cursus, maar is ook los verkrijgbaar als zelfstudieboek.

Het boek is waardevol voor de Achtertuinschutter en schutters voor de wedstrijddiscipline Hunter Field Target (HFT).

Het boek kan eveneens een welkome informatiebron zijn voor beleidsmakers van provincies, gemeenten en brancheorganisaties voor jagers en plaagdierbestrijders.

Verkoopinformatie

Het boek bestaat uit vier delen, 24 hoofdstukken en beslaat 171 pagina’s aan tekst, foto’s en schema’s. Het kost € 39,50 en is te bestellen bij de online boekhandel.

Meer informatie…. Handboek voor de rattenjager

Vandaag op 1 juli 2021 gaat de website RATTENJAGERS.NL officieel van start. Het idee voor RATTENJAGERS.NL is ontstaan tijdens de try-out van de cursus “Schietvaardigheid voor Rattenjagers” in mei 2021 op de schietbaan van SV Baarn.

Zes geselecteerde cursisten en de instructeurs (Jos Kruis en Henk Fennema) waren allen al op een of andere manier betrokken bij het rattenjagen en daarmee was veel kennis over het onderwerp bijeengebracht. Wij hebben drie gezellige en leerzame zaterdagen doorgebracht op de schietbaan in de bossen nabij paleis Soestdijk. We hebben de cursus samen gemaakt en uiteindelijk hebben we elkaar gekwalificeerd door een toets voor schietvaardigheid af te leggen.

Hier is ook het idee ontstaan om als collectief van gekwalificeerde rattenjagers te gaan samenwerken. Dit doen ze op RATTENJAGERS.NL. Daarop delen ze kennis en ervaring en presenteren zij zich als professionele rattenjagers in Nederland. Verder is afgesproken dat er een voor iedereen toegankelijk Handboek moet komen, zodat de kennis en ervaring uit de cursus ook wordt geborgd. Jos Kruis van RATSLAG Rattenbestrijding is hiermee bezig.

De cursisten van de komende cursussen (als zij geslaagd zijn) worden ook uitgenodigd om aan te sluiten. Daarmee worden zij als RATTENJAGERS.NL zichtbaar als nieuwe en groeiende beroepsgroep en kunnen ze hun potentiële klanten beter informeren en bedienen.

Voor de goede orde… RATTENJAGER.NL is geen vereniging of rechtspersoon. Deze website heeft de functie van een folder, waarin gekwalificeerde rattenjagers zichzelf presenteren. De website wordt ter beschikking gesteld door RATSLAG Rattenbestrijding, Training & Advies.

Op zaterdag 29 mei was de laatste cursusdag van de cursus Schietvaardigheid voor Rattenjagers. Deze cursus was een Try-out met 6 geselecteerde kandidaten. De cursus is ontwikkeld door Jos Kruis van Ratslag Rattenbestrijding en Henk Fennema van Fennema Rattenbestrijding. De kandidaten hebben flink meegeholpen om de cursus helemaal compleet te maken. Hun terugkoppeling was buitengewoon waardvol en hun geduld met de praktijk-onderdelen was bewonderenswaardig.

Henk en ik waren onder de indruk van de manier waarop de cursisten de materie vastgrepen en er ook thuis flink mee aan de gang zijn gegaan. In de WhatsApp-groep werd veel uitgewisseld. Het resultaat kwam in volle omvang in beeld bij de afsluitende schiettoets. Alle kandidaten hebben de toets gehaald en de meesten schoten veel beter dan voor de toets nodig was. Wij (de cursisten en de instructeurs) hebben elkaar met groot vertrouwen een diploma voor schietvaardigheid kunnen geven.

In de evaluatie van de cursus gaven de cursisten aan dat ze erg blij waren met wat ze hadden geleerd. De helft van hen had al de KAD-cursus (Rattenpreventie en -bestrijding met warmtebeeldcamera & persdrukgeweer op basis van IPM) gevolgd. We hadden ook een bevoegd opsporingsambtenaar (BOA) en ervaren ongediertebestrijder in ons midden. Deze cursisten gaven aan dat onze cursus veel toevoegt aan de kennis die rattenjagers moeten hebben om verantwoord op ratten te kunnen schieten. Wat er nog moet komen is een goed en volledig handboek.

Henk en ik zijn blij met deze terugkoppeling en we gaan nu ook een cursus in september en een in november organiseren. De folder voor september staat al online en de eerste inschrijvingen zijn al binnen. Intussen wordt ook hard gewerkt aan een Handboek voor de Rattenjager.